Serbia wielu kojarzy się z krajem tranzytowym w drodze na bułgarskie wybrzeże, który z racji pozostawania poza strefą UE, przyczynia się do wydłużania naszej, i tak już długiej podróży. Tymczasem Serbia ma bardzo dużo do zaoferowania zagranicznym turystom. Skarbem narodowym są niesamowite góry i parki narodowe. Warto zobaczyć zabytkowe miasto Ras z monastyrem Sopoćany wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO, urokliwe secesyjne miasto Subotica i osiemsetletnie monastery Raszki. Kościoły, cerkwie, meczety i synagogi, średniowieczne zamki i nowożytne twierdze rozsiane po całym kraju, są tylko potwierdzeniem wielokulturowości i różnorodności religijnej Bałkanów.
Belgrad bardzo pozytywnie zaskakuje mieszanką starego i nowego świata, odzwierciedlając tym samym trudną, ale i bogatą historię miasta. Warto odwiedzić fortecę Kalemegdan, z której rozpościerają się przepiękne widoki na Sawę i Dunaj.
Informacje ogólne
Przy poruszaniu się po serbskich drogach należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ miejscowi kierowcy nie zawsze przestrzegają zasad ruchu drogowego. Dodatkowe niebezpieczeństwo stwarza często dziurawa nawierzchnia oraz bezpańskie zwierzęta, które u każdej chwili mogą wtargnąć na jezdnię. Zasady ruchu drogowego w Serbii są zbliżone do tych obowiązujących w Polsce. Odmienne reguły dotyczą jednak poruszania się po rondzie – to pojazdy wjeżdżające na rondo mają pierwszeństwo przed tymi, które już się po nim poruszają. Ponadto zakazane jest: używanie klaksonu na terenach miejskich (poza sytuacjami bezpośredniego zagrożenia) oraz wyprzedzanie autobusu stojącego na przystanku. Istnieje także możliwość wprowadzenia czasowych ograniczeń w poruszaniu się samochodów ciężarowych ze względu na warunki atmosferyczne.
Poniżej przedstawiamy szczegółowe informacje przybliżające zasady poruszania się po serbskich drogach.
Prędkość
Standardowe ograniczenia prędkości dla samochodów osobowych bez przyczep, które mogą być modyfikowane znakami drogowymi, wynoszą:
- teren przy szkole - 30 km/h,
- teren zabudowany - 50 km/h,
- poza terenem zabudowanym - 80 km/h,
- drogi ekspresowe - 100 km/h,
- autostrady - 120 km/h.
Kierowcy z prawem jazdy do 1 roku – 90% określonych prędkości maksymalnych.
Należy przestrzegać dozwolonej prędkości. Złamanie przepisów ruchu drogowego skutkuje bardzo wysokimi grzywnami i koniecznością przeprowadzenia procedur sądowych.
Pasy
Używanie pasów bezpieczeństwa przez kierowcę i pasażerów jest obowiązkowe.
Światła
Obowiązek całorocznej jazdy z włączonymi światłami mijania.
Dodatkowe wymagania
Do wyposażenia obowiązkowego zaliczamy:
- trójkąt ostrzegawczy (dwa, jeśli ciągnie się przyczepę),
- apteczka i rękawiczki gumowe,
- linka holownicza (min. 3m),
- komplet zapasowych żarówek,
- kamizelka odblaskowa (w kabinie pasażerskiej, zakładana przy wysiadaniu z auta).
W miesiącach zimowych, czyli od 1 listopada do 1 kwietnia:
- opony zimowe o bieżniku minimum 4 mm na wszystkich kołach,
- łańcuchy przewożone w bagażniku, bowiem ich stosowanie może w każdej chwili zostać narzucone międzynarodowymi znakami „nakaz jazdy z łańcuchami”.
Do elementów zalecanych, ale nie obowiązkowych, należy posiadanie gaśnicy.
Zakaz używania opon z kolcami.
Ponadto jeżeli podróżujemy z przyczepą i jest ona szersza od pojazdu ciągnącego, nasz pojazd musi posiadać dodatkowe lusterka boczne.
Potrzebne dokumenty / Ubezpieczenie
Przy wjeździe do Serbii potrzebne Ci będą:
- dokument potwierdzający Twoją tożsamość: dowód osobisty lub paszport ważne minimum 3 miesiące (przy każdym wjeździe na terytorium Serbii),
- prawo jazdy (polskie prawo jazdy jest respektowane na równi z serbskim),
- dowód rejestracyjny z ważnym przeglądem technicznym pojazdu,
- Zielona Karta – tylko w przypadku przekraczania granicy z Macedonią, Albanią, Czarnogórą oraz Bośnią i Hercegowiną,
- ubezpieczenie pojazdu - OC,
Wskazane jest posiadanie także ubezpieczenia od NWW oraz AC, gdyż w razie uszkodzenia pojazdu z winy innego użytkownika drogi, wyegzekwowanie należnego odszkodowania od ubezpieczeniowych firm serbskich jest uciążliwe i czasochłonne,
- w przypadku wyjazdu samochodem firmowym warto mieć przy sobie upoważnienie od firmy leasingowej napisane w języku angielskim,
- karnet ATA – w przypadku wwożenia przedmiotów służących do wykonywania pracy (np. instrumenty muzyczne, narzędzia, sprzęt filmowy).
Warto również pamiętać o dodatkowym ubezpieczeniu zdrowotnym, które w razie wystąpienia takiej konieczności pokryje koszty transportu do kraju. Co prawda turystom udziela się świadczeń medycznych - w nagłych przypadkach bezpłatnie na podstawie polskiego dowodu osobistego lub paszportu oraz dowodu ubezpieczenia społecznego, a w innych przypadkach za opłatą kilkudziesięciu euro – lecz w przypadku chorób przewlekłych czy hospitalizacji dodatkowe ubezpieczenie podróżne może okazać się bardzo pomocne.
Przy kontroli na przejściu granicznym przy wjeździe do Serbii należy potwierdzić na piśmie ewentualne widoczne uszkodzenia auta. Otrzymane potwierdzenie należy pokazać przy wyjeździe z kraju.
Na przejściach granicznych między Serbią i Kosowem - gdzie nie ma polskiej placówki - prowadzona jest rygorystyczna kontrola paszportowo-celna, gdyż Serbia nie uznaje Kosowa jako odrębnego państwa. Wjeżdżając do Serbii przejściem na granicy z Kosowem w przypadku legitymowania się paszportem należy się liczyć z możliwością skierowania przez serbskie służby graniczne na posterunek graniczny Macedonia-Serbia; korzystniej jest użyć dowodu osobistego.
Autostrady, drogi płatne
Przejazd autostradami jest płatny. Należności można regulować w miejscowej walucie, czyli w dinarach lub w euro (warto posiadać wtedy małe nominały). Należy domagać się paragonu i zachować go aż do zjazdu z autostrady. Opłata za odcinek Subotica-Belgrad wynosi 570 dinarów, zaś Belgrad - Niš 730 dinarów. Należy jednak dodać, że serbskie autostrady nie zawsze odpowiadają europejskim standardom – często siatki zabezpieczające wzdłuż drogi są niekompletne lub nie ma ich wcale.
Bezpieczeństwo / Kultura jazdy
Alkohol
Dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi wynosi:
- dla doświadczonych kierowców - 0,3 promila,
- dla kierowców zawodowych, kierowców początkujących oraz motocyklistów - 0,00 promila.
Osoba znajdująca się pod wyraźnym wpływem alkoholu nie może podróżować na fotelu pasażera z przodu samochodu.
Telefon
Prowadzenie rozmów przez telefon komórkowy w czasie jazdy jest zabronione, chyba że korzystamy z zestawu głośnomówiącego lub bezprzewodowej słuchawki na ucho.
Dzieci
0-3 lat
Muszą być przewożone w odpowiednich fotelikach lub urządzeniach zabezpieczających. Mogą podróżować również na przednim fotelu, pod warunkiem skierowania twarzą przeciwnie do kierunku jazdy i przy wyłączonej poduszce powietrznej pasażera.
3-12 lat
Nie mogą podróżować z przodu. Jadąc na tylnym siedzeniu muszą mieć zapięty pas bezpieczeństwa.
Urządzenia zabezpieczające dla dzieci muszą spełniać wymogi standardu ECE R44/03.
Jazda z przyczepą i przewożenie większych gabarytów
Jazda z przyczepą wiąże się z pewnymi obwarowaniami dotyczącymi wyposażenia pojazdu (zob. punkt Dodatkowe wymagania).
Dodatkowe informacje / Ciekawostki
Meldunek
Cudzoziemcy są objęci obowiązkiem meldunkowym (w ciągu 24 godzin od przekroczenia granicy), co bywa skrupulatnie egzekwowane. W przypadku przyjazdu do osób prywatnych należy dopilnować, by gospodarz dopełnił tego obowiązku. W hotelu meldunku dokonuje administracja.
Parkowanie
Obowiązuje bezwzględny nakaz przestrzegania zasad parkowania, zwłaszcza w Belgradzie i innych większych miastach. Pojazdy parkujące w niedozwolonych miejscach są w krótkim czasie odholowywane na parkingi policyjne, a kierowcy karani wysokimi mandatami, nawet do 200 euro. Opłatę za parkowanie w Belgradzie można wnieść wysyłając wiadomość SMS na nr 9111, 9112, 9113 (ostatnia z cyfr oznacza jedną z trzech stref parkowania) i podając nr rejestracyjny samochodu.
Nie daj się oszukać
Należy zwrócić uwagę na zjawisko wyłudzania wielokrotności stawek i cen za części zamienne przez prywatną pomoc drogową i właścicieli warsztatów samochodowych. Również taksówkarze nie mogą oprzeć się pokusie „zarobienia” dodatkowych pieniędzy i zdarza się, że turyści płacą mocno zawyżone należności za kurs.
Utracone dokumenty podróży
Od chwili zgłoszenia zagubienia/kradzieży dowodu osobistego lub paszportu są one nieważne i mimo ich późniejszego odzyskania nie uprawniają do przekroczenia granicy, ponieważ są wpisane na listę dokumentów utraconych Interpolu.
Podsumowanie
Warto stosować się do zasad ruchu drogowego i zachować ostrożność przy poruszaniu się po drogach, stosując zasadę ograniczonego zaufania względem innych kierowców. Na drogach często zdarzają się policyjne kontrole. Warto przy tym pamiętać, że na terenie Serbii korzystanie z antyradarów, a nawet sam ich przewóz w samochodzie jest zakazany.
Ważne telefony:
- 192 – Policja,
- 193 - Straż Pożarna,
- 194 - Pogotowie Ratunkowe,
- 112 - europejski numer alarmowy
- (+381) 11 20 65 301 - Ambasada RP w Belgradzie,
- (+381) 63 64 39 42 - telefon alarmowy Wydziału Konsularnego (tylko wypadki nadzwyczajne).
Chcesz coś dodać lub poinformować nas o czymś? Napisz do nas: kontakt@autempoeuropie.pl